نحوه تنظیم صحیح robots.txt برای سئو

مقدمه

یکی از مهم‌ترین بخش‌های فنی سئو (SEO) که اغلب نادیده گرفته می‌شود، فایل robots.txt است. این فایل به موتورهای جستجو می‌گوید که کدام قسمت‌های سایت را می‌توانند بخزند و کدام قسمت‌ها را نباید بررسی کنند. مدیریت صحیح این فایل می‌تواند به بهینه‌سازی بودجه خزش (Crawl Budget) کمک کند و از ایندکس شدن محتوای نامطلوب جلوگیری نماید. در این مقاله، نحوه تنظیم صحیح فایل robots.txt برای بهبود سئو سایت را بررسی خواهیم کرد.

1. فایل robots.txt چیست؟

فایل robots.txt یک فایل متنی ساده است که در دایرکتوری ریشه (root) یک وب‌سایت قرار می‌گیرد. این فایل به ربات‌های موتورهای جستجو (مانند Googlebot، Bingbot و غیره) می‌گوید که کدام صفحات را می‌توانند بخزند و کدام صفحات را نباید بررسی کنند. این فایل بخشی از استاندارد پروتکل استثناهای ربات (REP) است که به وبمسترها اجازه می‌دهد دسترسی ربات‌ها را مدیریت کنند.

2. چرا robots.txt برای سئو مهم است؟

۱. مدیریت بودجه خزش: موتورهای جستجو برای هر وب‌سایت مقدار محدودی منابع برای خزش اختصاص می‌دهند. با استفاده از robots.txt، می‌توان از اتلاف بودجه خزش بر روی صفحات غیرضروری جلوگیری کرد.

۲. جلوگیری از ایندکس شدن صفحات غیرضروری: برخی صفحات مانند صفحات ورود، پنل مدیریت، فایل‌های سیستمی یا صفحات تکراری نباید در نتایج جستجو ظاهر شوند.

۳. افزایش سرعت ایندکس شدن صفحات مهم: با جلوگیری از خزش صفحات کم‌اهمیت، موتورهای جستجو سریع‌تر به صفحات اصلی و ارزشمند شما دسترسی پیدا می‌کنند.

۴. بهبود امنیت سایت: اگرچه robots.txt نمی‌تواند یک راه‌حل امنیتی کامل باشد، اما می‌تواند از افشای برخی مسیرهای حساس در سایت جلوگیری کند.

3. نحوه ایجاد و مکان قرارگیری فایل robots.txt

۱. ایجاد فایل:

برای ایجاد این فایل، یک ویرایشگر متن ساده مانند Notepad (در ویندوز) یا TextEdit (در مک) را باز کرده و فایل را با نام robots.txt ذخیره کنید.

۲. محل قرارگیری:

فایل robots.txt باید در دایرکتوری ریشه (Root Directory) سایت قرار گیرد. به عنوان مثال، آدرس صحیح آن برای یک سایت نمونه به این شکل خواهد بود:

https://example.com/robots.txt

4. ساختار و دستورات robots.txt

فایل robots.txt از مجموعه‌ای از دستورات تشکیل شده است که شامل موارد زیر می‌شود:

User-agent

این دستور مشخص می‌کند که قوانین برای کدام ربات اعمال شود.

User-agent: Googlebot

* به معنی اعمال قوانین برای همه ربات‌ها است:

User-agent: *

Disallow

این دستور مشخص می‌کند که موتورهای جستجو نباید صفحه یا مسیری خاص را بررسی کنند.

Disallow: /admin/

Allow

این دستور به‌طور خاص اجازه خزش به یک مسیر خاص را می‌دهد، حتی اگر مسیر والد آن مسدود شده باشد.

Allow: /admin/public/

Sitemap

با این دستور می‌توان مسیر نقشه سایت را به موتورهای جستجو اعلام کرد:

Sitemap: https://example.com/sitemap.xml

5. نمونه‌های رایج تنظیم robots.txt

۱. جلوگیری از خزش پنل مدیریت و صفحات لاگین

User-agent: *
Disallow: /wp-admin/
Disallow: /login/

۲. جلوگیری از ایندکس شدن صفحات جستجوی داخلی

User-agent: *
Disallow: /search/

۳. اجازه دسترسی کامل به همه صفحات

User-agent: *
Disallow:

۴. مسدود کردن فایل‌های خاص مانند PDF

User-agent: *
Disallow: /*.pdf$

6. اشتباهات رایج در تنظیم robots.txt

۱. مسدود کردن تمام سایت به‌صورت نادرست

برخی افراد به اشتباه تمام سایت را از دسترس موتورهای جستجو خارج می‌کنند:

User-agent: *
Disallow: /

این دستور باعث می‌شود که هیچ صفحه‌ای در گوگل ایندکس نشود.

۲. فراموش کردن دستور Allow برای مسیرهای ضروری

گاهی اوقات یک مسیر مسدود شده اما بخش‌هایی از آن باید قابل دسترسی باشند. برای مثال:

User-agent: *
Disallow: /admin/
Allow: /admin/public/

۳. عدم استفاده از فایل robots.txt

برخی وب‌سایت‌ها اصلاً این فایل را ندارند که می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در مدیریت خزش شود.

۴. استفاده از robots.txt به‌جای متا تگ robots

robots.txt مانع از خزش صفحات می‌شود، اما این به معنی جلوگیری از ایندکس شدن نیست. برای جلوگیری از ایندکس باید از متا تگ robots استفاده کرد:

<meta name="robots" content="noindex, nofollow">

7. تست و اعتبارسنجی فایل robots.txt

برای اطمینان از عملکرد صحیح فایل robots.txt، می‌توان از ابزارهای زیر استفاده کرد:

1. Google Search Console:
   • وارد حساب خود شوید.
   • به بخش “Crawl” و سپس “robots.txt Tester” بروید.
   • فایل خود را بررسی کنید و در صورت نیاز ویرایش کنید.
2. ابزار robots.txt Tester گوگل
   • آدرس: https://www.google.com/webmasters/tools/robots-testing-tool
3. بررسی دستی
   • فایل robots.txt را در مرورگر باز کنید: https://example.com/robots.txt

8. نتیجه‌گیری

فایل robots.txt یک ابزار قدرتمند برای مدیریت دسترسی موتورهای جستجو به محتوای سایت شما است. تنظیم صحیح این فایل به بهینه‌سازی بودجه خزش، افزایش سرعت ایندکس صفحات مهم و جلوگیری از ایندکس شدن محتوای غیرضروری کمک می‌کند. با رعایت نکات مطرح شده در این مقاله و تست فایل robots.txt، می‌توانید از عملکرد بهینه سایت خود در موتورهای جستجو اطمینان حاصل کنید.